Israëls periode onder de wet eindigde met de komst van Johannes de doper als voorloper voor de Heer Jezus.

Johannes de doper doopte in de Jordaan. Dit deed hij in verband met het koninkrijk der hemelen, dat heel dichtbij was gekomen. Zoals Israël gedoopt werd tot Mozes, in de wolk en in de zee, zo werden de Israëlieten nu gedoopt tot de Heer Jezus (de ware Mozes), Mattheüs 3:6. Het was een doop van bekering (Handelingen 19:4,5), het was een belijdenis: zij moest-en gewassen worden, ofwel (ceremonieel) gereinigd. Zij beleden hun zonden (Mattheüs 3:6).

Deze bekering en belijdenis van zonden was voorwaarde voor Israël om zegen te ontvangen van JAHWEH; door hun ongehoorzaamheid was de vloek van de Torah (Deuteronomium 28) op hen gekomen. Johannes doopte niet in zijn eigen naam; hij doopte tot de Heer Jezus, de grote profeet, die na hem zou komen. Door deze doop van Johannes werden zij gereinigd (zij beleden hun zonden) en verenigd met de Heer Jezus.

Dat is ook de reden, dat de Heer Jezus zelf gedoopt werd door Johannes; op deze wijze werd Hij één met hen, verenigd met hen, die al in Zijn naam gedoopt waren. Bij Hem was het geen reiniging; dat had Hij vanzelfsprekend niet nodig!

Bij de doop van de Heer Jezus zien wij dezelfde dingen als bij het volk, dat uit Egypte kwam: een wolk en water. De duif daalde neer op Hem, deze duif stelt de geest van God voor, die écht reinigt en heiligt, en overvloedig leven schenkt! (Mattheüs 3:16).
De Heer Jezus, Híj zou gaan dopen met de geest en met vuur (Mattheüs 3:11).

Wij zien hier duidelijker worden, wat onder de tijd van het oude verbond nog niet zichtbaar werd en waarover niets onderwezen werd. Tijdens die periode ging het uitsluitend om water, waarin gewassen werd, de letterlijke reiniging van het vlees (lichaam) was een symbool of een type van de ware reiniging: die door de geest van God. Op de drempel van de komst van het koninkrijk der hemelen komt deze geest (in het symbool van een duif), waardoor een verandering duidelijk wordt gemaakt.

De eenheid van hen, die door de doop van Johannes gedoopt waren, en hun afscheiding van de rest van de Joden werd duidelijk in Johannes 3:25. Er kwam een vraag naar voren over de reiniging, een verschil van mening tussen de discipelen van Johannes en de Joden. Zij gaan naar Johannes toe en vertellen hem van de Heer, hoe Hij (of Zijn discipelen) doopt, en allen komen tot Hem.

Dit voorval laat zien, hoe de bediening van Johannes overging in die van de Heer Jezus, en hoe de discipelen van Johannes de kern vormden van de navolgers van de Heer.
Deze zijn nu afgescheiden van de Joden door het vleselijke ritueel van de doop, hoewel zij daarvoor met die Joden één waren door het vleselijke ritueel van de besnijdenis.