Er zijn zulke dingen als de groeipijnen van waarheid. De uitbreidende kracht van nieuw leven en licht geeft velen een sleutel tot de vervallende eigendommen van het gesystematiseerde geloof. Wanneer de veronderstelde solidariteit aan de eerdere ideeën begint te schudden en beven onder de aanraking van een meer waar geloof, beginnen de hemelen zelf te beven, de bergen te trillen, alsof alle dingen beefden tot aan het punt van ineenstorting. De leraar van nieuwe waarheid zou, in het licht van zijn eigen ervaring, zo zachtmoedig moeten zijn als hij waar is. De gemiddelde mens schrikt terug van het zwoegen van het denken, zoals menige vrouw blij de krampen van het moederschap zou ontwijken. De afkeer van de geboortepijnen van nieuwe waarheid brengt de meerderheid van de Christenen terug tot een ietwat gelijke staat waarin Sir Roger de Coverley zichzelf bevond toen hij voor het eerst naar zijn bezit kwam en er achter kwam dat daar een geest gezien werd en een ander deel dichtgespijkerd was om een soortgelijke reden. Hij was, kort gezegd, buiten zijn eigen huis gesloten.
Bezit de kerk haar eigen eigendommen? Bezit ze in feite wat haar toebehoort door morele rechten? Leven we niet, in plaats daarvan, in de hallen en kamers van waarheid, terwijl we het hele huis zouden moeten bezitten, en verblijven we in de gangen, terwijl heel het huis van ons is? Dit is wat de ware leraar doet voor de Christelijke kerk; hij opent de deuren van de niet gebruikte kamers en vraagt de Christenstudent zich daar thuis te voelen. De valse leraar, echter, doet dit niet, maar hij probeert in plaats daarvan de ingangen te blokkeren en de sloten te verzegelen met het gezag van de kerk, zoals de Romeinse soldaten probeerden de tombe te verzegelen met het gezag van de naam van Caesar.
Het is alleen door veel verdrukking dat de mens binnen kan gaan in het koninkrijk van waarheid. Hij moet het veroveren voordat hij het kan bezitten. Er moet voor gevochten worden, voordat het gewonnen kan worden. En in de overwinning moet hij tevreden zijn met alleen te staan; ja, we mogen ons afvragen of de zwaarste prijs die een mens heeft te betalen voor waarheid niet de eenzaamheid is die het gevolg is van het bezit er van.
Er zijn twee dingen die hij zoekt en vrijwel zeker zal vinden. Het ene is de kennis van wat hij zou moeten doen; het andere is een excuus voor wat hij geneigd is te doen. Wij zijn geneigd gemakzuchtig te zijn vanaf onze geboorte en zijn dit van nature, ziende dat wij slechts het pad van de natuur volgen, dat van de minste weerstand. We zijn gemakzuchtig waar onderzoek noodzakelijk is, en schrikken terug voor de mentale ongemakken die samen gaan met een kritisch onderzoek. Deze luiheid om nieuwe doctrines te onderzoeken excuseren wij als zijnde de loyaliteit aan de oude, en te vaak benoemen we dat als geweten wat alleen maar de lafheid is tegen mentaal zwoegen. Dit is zo waar dat van velen gezegd kan worden dat zij de dictaten van geweten alleen volgen in dezelfde zin waarin van een koetsier gezegd kan worden dat hij de paarden volgt die hij bestuurt. Laten wij, door zo onze antipathieën en antagonismes een label te geven, oppassen dat onze labels labels zijn en niet lasterij.
Wanneer mensen besloten hebben hun ogen te sluiten, of alleen naar één kant te kijken, maakt het niet veel uit hoe goed hun ogen zijn. Het probleem met de kerk van vandaag is niet een zaak van zichtvermogen, maar van oogleden. "Mensen maken tevoren hun gedachten op en nemen, met betrekking tot enige redenen die hen voorgelegd worden, niet het ambt aan van rechter, maar van een advocaat, die probeert iedere getuige die zijn zaak bevoordeelt die hij maar kan vinden naar voren te brengen, en alles te verzachten dat tegen hem is. Zo leest menig lezer van de Bijbel deze met gekleurde glazen."
De vooringenomenheid van Bileam brengt velen er toe de Schrift te consulteren zoals hij God consulteerde. De afgoderij van geneigd zijn, bracht hem er toe nogmaals te proberen "wat de Heer zal zeggen," om te zien of hij iets kon vinden wat in lijn was met zijn voorkeuren, en God gaf hem zijn zin in zijn afgoderij. Is de geest van Bileam te vinden in de Bijbelstudies van vandaag?
Onze geneigdheid ten opzichte van gemak maakt ons vooringenomen ten opzichte van de onderzoeken die dit zouden verstoren. Orthodoxie is voor velen de van kussens voorziene bank van de theologie. Zulke mensen misverstaan comfort voor juistheid, en kijken mogelijk naar ongemakken als een van de noodzakelijke aanhangselen van de heterodoxie(*1). De "zaak" van de twintigste eeuwse kerk is de ziekte van het moderne denken en het ware evangelisme lijdt onder mentale verlamming.
Verlangt de lezer er naar moeder te worden van een grote waarheid? Laat hem dan bedenken dat de prijs van moederschap pijn en zwoegen is, en men moet de prijs betalen als men het voorrecht wil genieten.
*1) Heterodoxie - een leer die afwijkt van de officiële (of orthodoxe) leer.
